عنوان : بررسی فرآیندهای زمین ریخت‌شناسی و تاثیر آنها بر بحران آب در دشت شبستر(شمال دریاچه ارومیه)
موضوع : بحران آب
سایر نویسندگان : جناب آقای فرهاد پیرمحمدی علیشاه (نویسنده مسئول) ,جناب آقای مهدی محمدرضایی ,جناب آقای احمد جهانگیری
کد مقاله : WATER4-00530029
ارائه دهنده : فرهاد پیرمحمدی علیشاه
متن چکیده : ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﻳﺰ درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ دﺷﺖ‌ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﺷﺖ ﺗﺒﺮﻳـﺰ، اروﻣﻴـﻪ، ﻣﺮاﻏـﻪ، ﻣﻬﺎﺑـاد، ﻣﻴﺎﻧﺪوآب، ﺷﺒﺴﺘﺮ، ﺗﺴﻮج، ﺳﻠﻤﺎس، ﭘﻴﺮاﻧﺸﻬﺮ و آذرﺷﻬﺮ ﻳﻜﻲ از کانون‌های ارزﺷـﻤﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻛﺸﺎورزي و داﻣﺪاري در اﻳﺮان به ﺷﻤﺎر می رود. منطقه مورد مطالعه، شهرستان شبستر در شمالغرب شهر تبریز واقع شده که بخشی از پهنه زمین ساخت البرز غربی ـ آذربایجان است. ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻮﺿﻪاي ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻤﺎﻟﻲ- ﺟﻨﻮﺑﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﻴﺸﻮداغ و از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴﻪ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد. زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻨﻄﻘـﻪ اﻏﻠﺐ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﻣﺎرنی، گچی و آﻫﻜـﻲ ﻣﻴﻮﺳـﻦ اﺳـﺖ. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ درﻳﺎﭼﻪ اروﻣﻴـﻪ در ﺧﻄـﺮ ﺧﺸـﻚ ﺷﺪن ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮده و ﻃﻲ 15 سال گذشته 6 ﻣﺘﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺳـﻄﺢ داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ. ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ در دﺷﺖ آﺑﺮﻓﺘﻲ شبستر، ﺷﻤﺎل درﻳﺎﭼـﻪ ﻗـﺮار دارد. بحران‌های زیست محیطی موجود در ایران از جمله کمبود بارش، خشک شدن رودها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها باعث بروز مخاطرات و آسیب پذیری طبیعی و انسانی شده است. در این میان خشک شدن دریاچه ارومیه به عنوان یک بحران ملی می‌تواند در ایجاد مشکلات و مخاطرات طبیعی و انسانی نقش مهمی را بازی کند. در این مقاله به بررسی اثرات خشکی دریاچه ارومیه بر مخاطرات و آسیب‌پذیری طبیعی و انسانی ناحیه پیرامون پرداخته شده است. داده‌های پژوهش از سازمان‌ها و مراکز مربوطه جمع‌آوری شده به‌وسیله نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS تجزیه و تحلیل شده است. نتایج و پیش‌بینی‌های این پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به سکونت بیش از 3 میلیون نفر در پیرامون دریاچه ارومیه، وجود باغات، زمین های کشاورزی و گونه‌های متنوع جانوری و گیاهی، در صورت خشکی کامل این دریاچه سکونت و سلامت محیط زیست در این ناحیه با مشکلات جدی مواجه می‌شود و از بین رفتن منابع غذایی و حیاتی باعث بروز تنش‌های زیست محیطی در منطقه خواهد شد.